Długotrwałe zadłużenie i niespłacane zobowiązania mogą doprowadzić do wszczęcia egzekucji komorniczej. Celem postępowania jest odzyskanie należności na rzecz wierzycieli. Jednak w niektórych przypadkach komornik nie znajduje majątku, z którego mógłby ściągnąć dług. Warto zatem przyjrzeć się bliżej, jak przebiega taka sytuacja i jakie są jej konsekwencje.
Kiedy komornik umarza egzekucję?
Podstawowym warunkiem skutecznego dochodzenia roszczeń przez komornika jest posiadanie przez dłużnika majątku, który można zająć i spieniężyć. Jeśli osoba zadłużona nie dysponuje żadnymi dochodami, oszczędnościami, nieruchomościami lub ruchomościami o wartości pozwalającej na zaspokojenie należności, egzekucja okazuje się bezskuteczna.
Przesłanki bezskuteczności egzekucji
Komornik podejmuje decyzję o umorzeniu postępowania egzekucyjnego, gdy zaistnieją następujące okoliczności:
-
Dłużnik nie otrzymuje żadnych wpływów na rachunek bankowy, które można zająć zgodnie z przepisami prawa. Przykładowo, osiąga dochód nieprzekraczający kwoty wolnej od zajęcia lub pobiera świadczenia społeczne chronione przed egzekucją.
-
Osoba zadłużona nie jest zatrudniona i nie czerpie dochodów z pracy.
-
Nie posiada oszczędności ani innego majątku, który mógłby zostać spieniężony.
-
Nie jest właścicielem nieruchomości lub ruchomości wartościowych, które komornik mógłby zająć i sprzedać na licytacji.
Spełnienie choćby jednego z powyższych warunków może skutkować umorzeniem egzekucji komorniczej z powodu jej bezskuteczności.
Procedura umorzenia postępowania
Przed podjęciem decyzji o umorzeniu egzekucji, komornik ma obowiązek wysłuchać zarówno wierzyciela, jak i dłużnika. W praktyce oznacza to skierowanie do obu stron pisma informującego o okolicznościach sprawy i zamiarze umorzenia postępowania. W dokumencie tym komornik powinien szczegółowo wyjaśnić przyczyny bezskuteczności egzekucji.
Możliwość złożenia zażalenia
Po otrzymaniu pisma wierzyciel ma 7 dni na złożenie zażalenia na decyzję komornika. W tym terminie może również wnieść o poprowadzenie egzekucji w inny sposób, np. gdy poweźmie podejrzenie, że dłużnik posiada nieujawniony majątek, który można zająć.
Jeśli wierzyciel nie wniesie żadnych zastrzeżeń, komornik wyda postanowienie o umorzeniu postępowania egzekucyjnego.
Konsekwencje umorzenia egzekucji
Umorzenie egzekucji komorniczej nie oznacza, że dług zostaje anulowany. Zobowiązanie nadal istnieje, a wierzyciel ma 6 lat na podjęcie kolejnej próby odzyskania należności. Każde działanie zmierzające do wyegzekwowania długu przerywa bieg przedawnienia, co powoduje, że 6-letni termin zaczyna biec od nowa.
Pomimo braku możliwości ściągnięcia długu w danym momencie, bezskuteczna egzekucja komornicza może nieść ze sobą szereg konsekwencji dla dłużnika:
-
Wpis do Krajowego Rejestru Zadłużonych – komornik ma obowiązek ujawnienia informacji o umorzeniu postępowania egzekucyjnego z powodu bezskuteczności. Rejestr ten jest jawny, co może negatywnie wpłynąć na wizerunek dłużnika.
-
Utrata zdolności kredytowej – wpis do rejestru dłużników uniemożliwia zaciąganie kredytów, pożyczek oraz zawieranie umów na usługi i produkty wymagające weryfikacji wiarygodności płatniczej.
-
Ryzyko wznowienia egzekucji – w przypadku ujawnienia nieudokumentowanego majątku dłużnika, wierzyciel może ponownie złożyć wniosek o wszczęcie postępowania egzekucyjnego.
-
Koszty postępowania – oprócz należności głównej, dłużnik będzie zobowiązany do pokrycia kosztów bezskutecznej egzekucji, które obciążają wierzyciela.
Warto pamiętać, że umyślne ukrywanie majątku przed komornikiem, sprzedaż lub niszczenie składników majątkowych w celu uniknięcia egzekucji jest działaniem karalnym.
Jak długo komornik może ściągać dług?
Egzekucja komornicza może być wznawiana nieograniczoną liczbę razy, o ile nie dojdzie do przedawnienia długu. Aby przerwać bieg przedawnienia, wierzyciel musi jedynie złożyć wniosek o ponowne wszczęcie postępowania.
Komornik nie będzie mógł dłużej ściągać należności, gdy:
-
Dług zostanie w całości spłacony, a roszczenia wierzyciela zostaną zaspokojone.
-
Upłynie termin przedawnienia roszczenia, co następuje po 6 latach od daty wymagalności zobowiązania, o ile w tym czasie nie dojdzie do przerwania biegu przedawnienia.
Warto podkreślić, że oprócz samej należności głównej, dłużnik będzie zobowiązany do pokrycia kosztów związanych z prowadzeniem egzekucji komorniczej.
Działania wierzyciela po umorzeniu egzekucji
Pomimo umorzenia postępowania egzekucyjnego z powodu bezskuteczności, wierzyciel dysponuje pewnymi możliwościami w celu odzyskania należności. Może podjąć następujące kroki:
Ponowne kierowanie sprawy do komornika
Specjaliści firm windykacyjnych, takich jak KRUK, po upływie 6 miesięcy od umorzenia egzekucji, kierują sprawę ponownie do komornika. W tym czasie sytuacja majątkowa dłużnika może ulec zmianie, co umożliwi skuteczne dochodzenie roszczeń.
Wpis do bazy BIG
Firmy windykacyjne mogą również wpisać dłużnika do bazy Biura Informacji Gospodarczej (BIG), co negatywnie wpływa na jego wiarygodność płatniczą i utrudnia dostęp do kredytów i pożyczek.
Wniosek o wyjawienie majątku
Po umorzeniu egzekucji z powodu bezskuteczności, wierzyciel ma prawo wystąpić do sądu z wnioskiem o wyjawienie majątku dłużnika. Dłużnik składa wówczas wykaz swojego majątku pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia. W przypadku odmowy złożenia wykazu lub niestawienia się na wezwanie sądu, dłużnik może zostać ukarany grzywną lub aresztem do miesiąca.
Pomimo umorzenia postępowania egzekucyjnego, wierzyciel dysponuje zatem szeregiem narzędzi prawnych, które mogą zwiększyć szanse na odzyskanie należności w przyszłości.
Alternatywne rozwiązania dla dłużnika
Dla osób zadłużonych, których sytuacja materialna uniemożliwia spłatę zobowiązań, istnieją pewne alternatywne rozwiązania prawne. Warto rozważyć skorzystanie z nich, aby uniknąć dalszych konsekwencji związanych z egzekucją komorniczą.
Postępowanie upadłościowe
Postępowanie upadłościowe umożliwia ogłoszenie upadłości konsumenckiej, co prowadzi do umorzenia części lub całości zobowiązań dłużnika. Warunkiem jest wykazanie, że dłużnik rzeczywiście nie jest w stanie spłacić swoich długów.
Restrukturyzacja zadłużenia
Innym rozwiązaniem jest podjęcie negocjacji z wierzycielami w celu restrukturyzacji zadłużenia. Może to polegać na ustaleniu nowego, bardziej dogodnego harmonogramu spłat lub obniżeniu kwoty należności głównej.
Pomoc organizacji konsumenckich
Warto rozważyć również skorzystanie z pomocy organizacji konsumenckich, które oferują bezpłatne porady prawne i wsparcie w negocjacjach z wierzycielami. Ich celem jest ochrona praw dłużników i znalezienie rozwiązań umożliwiających wyjście z zadłużenia.
Decyzja o wyborze odpowiedniego rozwiązania powinna zostać podjęta w oparciu o indywidualną sytuację finansową i prawną dłużnika. W niektórych przypadkach może okazać się konieczne skorzystanie z pomocy profesjonalnego doradcy lub prawnika.
Podsumowanie
Bezskuteczna egzekucja komornicza nie oznacza umorzenia długu, a jedynie czasowe zawieszenie działań windykacyjnych. Dług nadal istnieje, a wierzyciel może podjąć kolejne próby odzyskania należności w przyszłości. Dłużnik powinien mieć świadomość, że ukrywanie majątku przed komornikiem jest działaniem karalnym i może narazić go na dalsze konsekwencje prawne.
W sytuacji, gdy brak środków uniemożliwia spłatę zobowiązań, warto rozważyć alternatywne rozwiązania prawne, takie jak postępowanie upadłościowe, restrukturyzacja zadłużenia lub skorzystanie z pomocy organizacji konsumenckich. Odpowiednie działania mogą pomóc w wyjściu z zadłużenia i uniknięciu dalszych konsekwencji związanych z egzekucją komorniczą.
